Αγαπητά μου παιδιά...,

... μέρες τώρα νιώθω την ανάγκη να σας μιλήσω, μα δυσκολευόμουν να βρω τα λόγια που θα μπορούσαν να αγγίξουν την ψυχή σας. Τώρα που επιτέλους θαρρώ πως τα βρήκα, σας παρακαλώ, μην τα πάρετε σαν νουθεσίες. Δεν είναι παρά οι εξομολογήσεις ενός παλιόγερου που δεν πρόλαβε να καταστρέψει όσα άξιζε να καταστραφούν όταν ήταν κάποτε κι αυτός νέος. Γοητευμένος από το άγριο πάρτι που έχετε στήσει εδώ και δυο εβδομάδες, ρίχνω κλεφτές ματιές πότε στην τηλεόραση και πότε σε ένα κομμάτι χαρτί που μου έδωσε ο γιατρός και που μου κόβει τη φόρα όποτε νιώθω την ανάγκη να κουτρουβαλήσω τις σκάλες και να βγάλω κι εγώ την οργή μου στους δρόμους. Φανταστείτε να με έβρισκε εγκεφαλικό πάνω σε ένα οδόφραγμα, από υπερβολική δόση δακρυγόνου, πριν καλά καλά προλάβω να αρθρώσω ένα σύνθημα. Άδοξος θάνατος. Αφήνω λοιπόν όλη τη δόξα στα χέρια σας, σε εσάς που δεν γνωρίζετε ακόμη όρια.

Μεταξύ μας...,

... το έργο σας δεν είναι και τόσο δύσκολο. Όταν ένα κράτος δεν είναι πια κράτος παρά μονάχα τυπικά, μονάχα στα χαρτιά, τότε η λέξη κυβέρνηση χάνει ολότελα το νόημά της. Είναι μια αρρώστια του καιρού μας, που βλέπουμε τα συμπτώματά της να πέφτουν στα κεφάλια μας σαν χιονοστιβάδα: απώλεια κύρους, αποτελεσματικότη- τας, νομιμότητας, δημοκρατικότητας. Η αβαθής δημοκρατία αποκαλύπτει τη γύμνια της, όταν οι κυβερνήσεις της δεν μπορούν πια να κατανοήσουν τον κόσμο και τους ανθρώπους που τον κατοικούν. Ανοίγουν ορθάνοιχτα τις πόρτες σε μια σύγχυση των εξουσιών, σε ένα επικίνδυνο ταξίδι στα θολά νερά της συναλλαγής, σε μια εγκατάλειψη του δημόσιου συμφέροντος, σε ένα ξεγύμνωμα της δημοκρατίας που αδειάζει από κάθε περιεχόμενο. Συγχωρέστε μου εδώ την ποιητική παρέκβαση, αλλά νομίζω πως σε αυτούς τους δυο ακροτελεύτιους στίχους από το «Ναυάγιο της “Κίχλης”» ο ποιητής κλείνει όλο το νόημα: «Χώρες του ήλιου και δεν μπορείτε ν΄ αντικρύσετε τον ήλιο, χώρες του ανθρώπου και δεν μπορείτε ν΄ αντικρύσετε τον άνθρωπο».

Το έργο σας...,

... αγαπητά μου παιδιά, θα εξακολουθήσει να είναι εύκολο για όσο ακόμη θα διεκδικείτε την ελευθερία σας από ένα κράτος καταστολής. Όταν όμως τα οδοφράγματα θα έχουν πια καθαριστεί, όταν οι δυνάμεις καταστολής θα έχουν αποσυρθεί πάλι στους στρατώνες τους, τότε η χειρότερη βία από όλες, όπως την είχε πει ο μπαρμπα-Ένγκελς στο «Αντιντύρινγκ», η οικονομική βία, θα εξακολουθήσει να στοιχειώνει τους εφιάλτες σας.

Δεν ξέρω...

... για τη δική σας, αλλά η ελευθερία του αφεντικού θα παραμείνει αλώβητη. Θα εξακολουθήσει να εξαιρείται από νόμους και από φόρους. Θα εξακολουθήσει να βλέπει την ανθρώπινη εργασία σαν κόστος που χρειάζεται περιστολή. Κι ό,τι είναι σήμερα ελευθερία για τον εργοδότη, θα εξακολουθήσει να είναι δουλεία για τον εργαζόμενο. Μια νέα συναίνεση κατασκευάζεται γι΄ αυτό από τώρα. Όμως, η ελευθερία της αγοράς δεν είναι ανάγκη να γίνει ο τελικός προορισμός της Ιστορίας.

ΤΑ ΝΕΑ, Δευτέρα 22 Δεκεμβρίου 2008, Δρόμοι, Ρούσσος Βρανάς rvranas@otenet.gr